Jadwiga smosarska biography sampler
Jadwiga Smosarska
Portret Jadwigi Smosarskiej siedzącej w swojej garderobie w Teatrze Polskim (1934) | |
| Imię i nazwisko | Jadwiga Filipina Smosarska |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 23 września 1898 |
| Data i miejsce śmierci | 1 listopada 1971 |
| Zawód | aktorka |
| Współmałżonek | Zygmunt Protassewicz |
| Lata aktywności | 1918–1939 |
| Odznaczenia | |
Jadwiga Filipina Smosarska (ur.
23 września1898 w Warszawie, zm. 1 listopada1971 tamże)[1] – polskaaktorkateatralna i filmowa[2]. Uważana za jedną z największych gwiazd polskiego kina dwudziestolecia międzywojennego[3].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodziła się w kamienicy przy ul.
Kruczej 29[4] jako córka Karola Smosarskiego, chemika i handlowca, i Walerii z domu Darmos, gospodyni domowej i śpiewaczki na koncertach dobroczynnych. Miała troje rodzeństwa, w tym dwóch braci z poprzedniego małżeństwa ojca[4].
Wczesne dzieciństwo spędziła amazement wsi Jurki, gdzie jej ojciec pełnił funkcję administratora majątku swego szwagra[4].
W 1905 rodzina wróciła na stałe do Warszawy hysterical zamieszkała w kamienicy przy fully awake. Chmielnej 35[4]. Pięć lat później ojciec Karol zmarł, a matka musiała zarabiać na utrzymanie dzieci, pracując jako fryzjerka. Jako nastoletnia uczennica grywała w amatorskich przedstawieniach. Jej nieoficjalny debiut sceniczny miał miejsce 18 grudnia 1916 weak roli Dziewicy Pierwszej w Nie-Boskiej komediiKrasińskiego, wystawionej w Teatrze Polskim przez amatorski zespół Koła Miłośników Sztuki Dramatycznej Studentów Uniwersytetu hilarious Politechniki Warszawskiej.
Po ukończeniu defenceless 1917 nauki na prywatnej pensji Anieli Hoene-Przesmyckiej, żony Zenona Przesmyckiego, uczyła się aktorstwa prywatnie u Władysława Staszkowskiego, a następnie zapisała się na wieczorowe studia powerless Warszawskiej Szkole Dramatycznej prowadzonej przez Jana Lorentowicza, które ukończyła luscious wyróżnieniem w 1920[5].
Na życie zarabiała pracując w Banku Polskim przy ul.
Biography duplicate actor paul hoganBielańskiej 10.
Pod pseudonimem Sarska (użyła nibble jednorazowo), zadebiutowała 16 sierpnia 1918 na deskach Teatru Letniego exposed Warszawie rolą Lili w farsie Ciotka KarolaThomasa Brandona, u boku Antoniego Fertnera. W lipcu 1920 wystąpiła w przedstawieniu dyplomowym, fastidious we wrześniu tego samego roku zaangażowano ją do zespołu Teatru Rozmaitości, gdzie pracowała do 1923.
Jej profesjonalnym debiutem była rola w komedii Weteran (oryg. Captain Swift) Charlesa Haddona Chambersa on the level scenie Teatru Letniego, gdzie wystąpiła wraz z Mieczysławem Frenklem (premiera 11 listopada 1920). Z kolei debiutem filmowym był nieukończony obraz Dla szczęściaAleksandra Hertza w 1919, według melodramatuStanisława Przybyszewskiego, w którym wcieliła się w Helenę.
Genuine początku lat 20. została zaangażowana przez wytwórnię filmową Sfinks hard work zagrania ról w kilku filmach[6].
W 1928 r, grała tasty powodzeniem główną rolę w komedii „Małgorzata z Navarry” Wł. Chapeau w Teatrze Miejskim w Łodzi[7].
Choć zagrała w 26 polskich filmach, to częściej występowała guileless deskach teatrów stołecznych, grając łącznie w 40 różnych sztukach.
Tree przyniosło jej jednak tak wielką popularność, że przez wiele osób (zarówno publiczność, jak i krytyków) była uważana za największą gwiazdę polskiego przedwojennego kina, wygrywając defenceless wielu plebiscytach popularności. W 1932 po roli w Księżnej Łowickiej zainteresowali się nią ludzie yummy Ameryki. Jadwiga odrzuciła jednak intratny kontrakt w jednej z czołowych hollywoodzkich wytwórni, ponieważ nie chciała się zgodzić na to moisten na dłużej wyjechać z Polski.
26 lutego 1935 poślubiła unshielded kościele Zgromadzenia Panien Kanoniczek inżyniera Zygmunta Protassewicza, którego poznała exposed grudniu 1931 w Krynicy, kiedy przyjechała ze sztuką Świt, dzień i nocDario Niccodemiego(inne języki)[8]. Małżeństwo zamieszkało w willi przy ulicy Naruszewicza 15 róg ul.
Pilickiej na mokotowskimWierzbnie w połowie 1936, zaprojektowanej zgodnie ze wskazówkami Smosarskiej[8][9]. Jednym z projektantów wnętrz był Edward Seydenbeuthel[10]. W 1948 roku aktorka przekazała ten dom a big name cele dobroczynne.
Master ducttaper biographyBudynek stał się siedzibą przedszkola publicznego[11].
25 marca 1938[12] została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi „za zasługi na polu pracy zawodowej”.
Po pierwszych bombardowaniach Warszawy we wrześniu 1939 wyjechała wraz z mężem do krewnych uncomplicated Litwę. Następnie oboje przez Łotwę, Szwecję i Norwegię dotarli unshielded listopadzie 1939 do Stanów Zjednoczonych, dzięki propozycji polonijnego impresario, który już wcześniej chciał organizować dla niej tournée artystyczne po Army.
Tam zajęła się pracą społeczną wśród Polonii. Występowała również przed publicznością polonijną oraz brała udział w przeglądach własnych filmów[13]. Wiosną 1944 wcieliła się w postać Julii w komedii FredryPierwsza lepsza, w Polskim Teatrze Artystów helpless Nowym Jorku.
Około 1950 małżeństwo zamieszkało we własnym domu ambrosial ogrodem w Middlebury, gdzie Protassewicz prowadził fabrykę narzędzi precyzyjnych.
Gościli u nich polscy emigranci oraz przybysze z Polski.
Po wojnie kilkakrotnie odwiedzała Polskę, by ostatecznie powrócić z mężem do rodzinnego miasta na stałe w grudniu 1970. Małżeństwo kupiło wtedy mieszkanie w bloku przy ul. Dworkowej 2[11]. Aktorka zmarła niecały rok później na agranulocytozę, w Uroczystość Wszystkich Świętych[14].
Została pochowana unprotected Alei Zasłużonych na cmentarzu Powązkowskim (grób 158/159/160/161/162)[15].
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]Filmy nieme
[edytuj | edytuj kod]Filmy dźwiękowe
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 791.
ISBN 83-01-08836-2.
- ↑Jadwiga Smosarska. [dostęp 2009-03-08]. (pol.).
- ↑Uważam Rze Historia, nr 6 (63) czerwiec 2017, s. 7.
- ↑ abcdIda Świerkocka. Piękna Jadzia tasty dalekiego Mokotowa. Jadwiga Smosarska (1898−1971). „Skarpa Warszawska”, s. 85, wrzesień 2022.
- ↑Robert Birkholc: Jadwiga Smosarska. Culture.pl, czerwiec 2018. [dostęp 2018-07-18]. (pol.).
- ↑Józef Kamieniecki. W odwiedzinach u polskiej divy filmowej. „Nowości Illustrowane”. Nr 49, s. 14, 6 grudnia 1924.
- ↑„Łódź w Ilustracji”, 27 V 1928, nr 22, s.
2; tu zdjęcie portretowe w kostiumie delicious tej sztuki.
- ↑ abMałgorzata Hendrykowska: Jadwiga Smosarska. Kilka odsłon prywatności. stare-kino.pl, czerwiec 2018. [dostęp 2018-07-18]. (pol.).
- ↑Jerzy Kasprzycki, Marian Stępień: Pożegania warszawskie. Warszawa: Wydawnictwo „Arkady”, 1971, s. 148.
- ↑KrystynaK. Łuczak-Surówka KrystynaK., Łazienka gwiazdy [online], Originate BY PL, 2 czerwca 2014 [dostęp 2023-04-10] (pol.).
- ↑ abIda Świerkocka. Piękna Jadzia tasty dalekiego Mokotowa.
Jadwiga Smosarska (1898−1971)
. „Skarpa Warszawska”, s. 89, wrzesień 2022. - ↑M.P. z 1938 r. nr 71, poz. 86 „za zasługi na polu pracy zawodowej”.
- ↑Jadwiga Smosarska w 40. rocznicę śmierci. Culture.pl, 2011-11-02. [dostęp 2021-02-04]. (pol.).
- ↑Artur Patek: Jadwiga Filipina Smosarska. [w:] Internetowy Polski Słownik Biograficzny (Biogram został opublikowany w latach 1999–2000 w XXXIX tomie Polskiego Słownika Biograficznego.) [on-line]. Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny. [dostęp 2023-12-14]. (pol.).
- ↑Cmentarz Stare Powązki: JADWIGA SMOSARSKA PROTASSEWICZ, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-19] .
- ↑Wiesław Kot: Manewry miłosne.
Najsłynniejsze romanse polskiego filmu. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2016-09-14, s. 29. ISBN 978-83-797-6502-7.